Stappen en oversteken in groep

Wat is een groep?

  • In het verkeersreglement staan regels voor voetgangers in groep. Maar vreemd genoeg staat nergens in het verkeersreglement wanneer er sprake is van een groep of met hoeveel personen je moet zijn om 'een groep' te vormen.
  • Het verkeersreglement spreekt ook over 'voetgangers in groep vergezeld van een leider', maar ook dat begrip wordt niet nauwer omschreven. We kunnen deze term best interpreteren als een 'begeleider/verantwoordelijke' van een groep. Denk aan een leerkracht met een klas, een leider van de jeugdbeweging met een groep kinderen, een gids met een goep wandelaars of een begeleider met een leefgroep. 

Waar mogen groepen met een leider stappen?

Stoeten, processies en 'voetgangers in groep vergezeld van een leider' mogen op de rijbaan lopen:

  • ofwel rechts op de rijbaan: in rijen of achter elkaar

de wegcode zegt niets over het aantal rijen of over de breedte die de groep mag innemen op de rijbaan. Lees onze veiligheidstips (lager)!

  • ofwel links op de rijbaan: als ze met minimum vijf zijn, maar dan moeten ze wel achter elkaar lopen.
  • Je mag ook altijd de regels voor voetgangers zonder leider volgen. Het is zelfs meestal de veiligste keuze om altijd de andere begaanbare delen van de openbare weg te volgen, als die er zijn.

Waar moeten groepen stappen als ze de regels voor individuele voetgangers volgen?

In volgorde van aanwezigheid moet je dan op deze delen van de weg stappen als ze toegankelijk en begaanbaar zijn:

  1. op het voetpad, voorbehouden pad voor voetgangers of het pad voorbehouden voor voetgangers en fietsers
  2. op het ruiterpad
  3. op de verhoogde berm
  4. op de gelijkgrondse berm
  5. op de parkeerstrook
  6. op de zijdelingse strook, links, of rechts als dat veiliger is
  7. op het fietspad
  8. op de rijbaan, links zo dicht mogelijk tegen de rand of rechts als dat veiliger is

Meer info over de regels voor individuele voetgangers.

Veiligheidstips voor groepen voetgangers

1
Focus op veiligheid van de groep
  • Ben je de leider van de groep? Zorg dan dat je de regels goed kent en volgt. 
  • Kies altijd de veiligste plaats. 
  • Dat is meestal de plaats waar individuele voetgangers ook moeten stappen.
  • Blijf zo ver mogelijk van het gemotoriseerde verkeer gescheiden als dat kan. 
  • Op drukke wegen heeft het voet- of fietspad altijd de voorkeur boven de rijbaan, ook al mag je daar wettelijk gezien lopen met een leider.
2
Veiligste plaats om te stappen
  • Ook groepen voetgangers met een leider volgen best de regels voor individuele voetgangers.
  • Denk je als leider dat de rijbaan toch de veiligste plaats is? 
  • Dan raden we altijd aan om links op de rijbaan achter elkaar te stappen.
  • Zo zie je het verkeer beter aankomen, zeker in bochten en op plaatsen met slechte zichtbaarheid.
3
Bereid je goed voor
  • Stippel je reisweg op voorhand uit en kies voor autoluwe wegen.
  • Vermijd grote wegen en drukke kruispunten.
  • Als leider zorg je voor de veiligheidsuitrusting: een bordje C3 en verlichting 
  • Voor een grote groep voorzie je best extra begeleiders.
  • Als je een groep kinderen begeleidt, lopen de oudsten best vooraan en achteraan.
  • Onderling communiceer je met fluitjes via signalen die je op voorhand afspreekt.

Oversteken in groep

Moeten groepen met een leider dezelfde regels volgen?

JA

Bij het oversteken,...

  • moet de groep haaks op de rijbaan oversteken (loodrecht), ze mag niet onnodig slenteren of blijven staan tijdens het oversteken.

  • moet de groep het zebrapad gebruiken als er een is op minder dan 20 meter.
  • mag de groep alleen maar voorzichtig de rijbaan opstappen om over te steken en de groep moet rekening houden met de naderende voertuigen (als er geen verkeerslichten op agent zijn).
  • moet de groep de verkeerslichten of de bevelen van een agent volgen, als die er zijn. 
  • mag de groep niet oversteken als er een tram nadert, tenzij het verkeer er geregeld is met verkeerslichten

Mag de leider het verkeer stilleggen om de groep te laten oversteken?

JA

De leider mag dat, maar...

  • Dat mag alleen als er geen verkeerslichten of agent zijn.
  • Hij mag alleen maar voorzichtig de rijbaan opstappen om aanwijzingen te geven en de groep te laten oversteken. En hij moet rekening houden met de naderende voertuigen. 
  • Hij moet daarvoor een verkeersbordje "C3" gebruiken (witte ronde schijf met rode rand).
  • In de praktijk staat de leider dan dwars op de rijbaan met zijn verkeersbordje om de groep veilig te laten oversteken.
  • Hij mag andere weggebruikers aanwijzingen geven om de veiligheid van de voetgangers te verzekeren.

Mogen andere weggebruikers de groep 'doorbreken'?

NEE

Dat mag niet.

  • Andere weggebruikers mogen een groep overstekende voetgangers (met of zonder leider) niet doorbreken.
  • Een groep voetgangers mag dus in één keer oversteken (als ze reglementair is begonnen met oversteken!).
  • Ook als er tijdens het oversteken voertuigen aankomen, mogen ze verder oversteken. 
  • De andere weggebruikers moeten de aanwijzingen van de groepsleider opvolgen 

Mag een groep door het rood lopen om in één keer over te geraken?

Nee

Dat mag niet!

  • Ook groepen voetgangers met een leider moeten de verkeerslichten altijd volgen (tenzij een agent het verkeer regelt, zijn bevelen gaan boven de lichten).

  • Als het licht op rood (= stoppen) springt terwijl de groep aan het oversteken is, moet het deel van de groep dat nog niet met oversteken is begonnen, wachten tot het weer groen wordt.

Verlichting en zichtbaarheid van de groep

 

Verplicht

  • voor groepen vergezeld van een leider die achter elkaar links op de rijbaan stappen 
  • voor groepen vergezeld van een leider die rechts op de rijbaan stappen in rijen
  • ze moeten verlichting dragen in het (schemer)donker of als je minder dan 200 meter ver kan zien bijvoorbeeld door regen of mist

Toegelaten

  • voor groepen die achter elkaar rechts op de rijbaan stappen
  • zij hoeven geen verlichting te dragen volgens de wegcode
  • maar het is altijd veiliger om dat wel te doen

 

Zorg altijd dat je voldoende zichtbaar bent in het donker als je op de rijbaan stapt. Draag een fluohesje met reflecterende strepen. Zowel voor voetgangers in groep als individueel is dat de veiligste keuze. 

Waar verlichting dragen?

Groepen links op de rijbaan achter elkaar

  • vooraan rechts rood licht (bijkomend links ook één mag)
  • achteraan rechts wit/geel licht (bijkomend links ook één mag)
  • als het een lange groep is: bijkomend één of meer wit/gele lichten op de flanken die in alle richtingen zichtbaar moeten zijn

Waar verlichting dragen?

Groepen rechts in rijen op de rijbaan

  • vooraan links wit/geel licht (bijkomend rechts ook één mag)
  • achteraan links rood licht (bijkomend rechts ook één mag)
  • als het een lange groep is: bijkomend één of meer wit/gele lichten op de flanken die in alle richtingen zichtbaar moeten zijn
Op welke delen van de weg mag je stappen?  Op welke delen van de weg mag je stappen? 
Op welke delen van de weg mag je stappen?  Op welke delen van de weg mag je stappen? 
Op welke delen van de weg mag je stappen?  Op welke delen van de weg mag je stappen? 
Op welke delen van de weg mag je stappen?
Lees meer

Bronnen: wegcode art. 30, 40, 41, 42

Update: 11.07.2023