Rijden onder invloed van drugs: wat zegt de wet in België? 

Rijden onder invloed van drugs kan erg gevaarlijk zijn

  • Rijden onder invloed van drugs verhoogt je kans op een ernstig ongeval. Daarbij kan je zelf zwaargewond raken of kan je andere weggebruikers zwaar verwonden. 
beeld feestende menigte
speekseltest drugscontrole politie

Welke stoffen worden gemeten in een speekseltest bij een drugscontrole?

  • Als je bij een drugscontrole sporen van de volgende stoffen in je lichaam hebt, ben je strafbaar:
    • THC (cannabis)
    • Amfetamine
    • MDMA
    • Morfine of 6-acetylmorfine
    • Cocaïne of benzoylecgonine
  • Je rijgedrag onder invloed van drugs kan  onvoorspelbaar en gevaarlijk kan zijn. Daarom is drugs in het verkeer strikt verboden in België.
Hoewel drugs vaak in de media komen, gebruiken de meeste jongeren geen illegale drugs. Ook in het verkeer zien we dat 85% van de autobestuurders tot 35 jaar nog nooit onder invloed van illegale drugs gereden heeft.
VSV-meting bij 544 autobestuurders tussen 18-35 jaar, januari 2024

Hoe verloopt een drugscontrole?

Checklist

  • Aan de hand van een checklist gaat de politie na of je uiterlijke tekenen vertoont die kunnen wijzen op recent druggebruik.
  • Zo kan ze sneller de juiste personen verder controleren.
  • Men let bijvoorbeeld op bloeddoorlopen ogen, verwijde of verengde pupillen, moeilijk spreken, verward of nerveus gedrag of evenwichtsstoornissen.

Speekseltest

  • Als de checklist aangeeft dat je mogelijk drugs hebt gebruikt, zal men een speekseltest afnemen.
  • Bij (vermoedelijke) veroorzakers van een verkeersongeval wordt sowieso een speekseltest afgenomen, zonder de checklist te overlopen.
  • Is de speekseltest positief, dan krijg je meteen een tijdelijk rijverbod van 12 uur als beschermingsmaatregel.
  • Alvorens opnieuw te mogen rijden, moet je opnieuw een speekseltest afleggen. Is die nog steeds positief, dan krijg je opnieuw 12 uur rijverbod.
  • Bij een positieve speekseltest kan het parket bovendien onmiddellijk je rijbewijs laten intrekken voor 15 dagen. Deze maatregel kan maximaal tweemaal met 3 maanden verlengd worden.
  • Als je de speekseltest zonder wettige reden weigert, heeft dat consequenties.

Afname van een speekselstaal voor analyse

  • Na een positieve speekseltest volgt automatisch de volgende stap: de afname van een speekselstaal met een speekselcollector.
  • Het speekselstaal gaat naar een erkend laboratorium voor verder onderzoek, de speekselanalyse. De resultaten daarvan gelden als wettelijk bewijs.
  • Als ook dat staal positief is, ben je strafbaar en moet je voor de politierechtbank verschijnen.
  • Als je de speekselanalyse zonder wettige reden weigert, heeft dat consequenties (een boete van 1600 tot 16.000 euro als je geen wettige reden hebt om te weigeren).

Bloedproef

  • De politie neemt via een arts een bloedproef af: 
    • als de speekseltest aangeeft dat je sporen van druggebruik vertoont en er geen speekselstaal afgenomen kan worden.
    • als er geen speekseltest of speekselstaal afgenomen kan worden.
  • Als je de bloedproef zonder wettige reden weigert, heeft dat consequenties (een boete van 1600 tot 16.000 euro als je geen wettige reden hebt om te weigeren).
  • Een bloedstaal wordt altijd door een arts afgenomen. Dat staal gaat naar een erkend laboratorium voor verder onderzoek.

Wie betaalt de kosten?

  • Als de overtreding bewezen is, moet de overtreder alle kosten betalen.
  • Het gaat om de kosten voor de speekseltest, de afname en analyse van de speekselstalen en eventuele bloedstalen.

Boetes en straffen voor rijden onder invloed van drugs

Omdat rijden onder invloed van drugs een groot risico is voor de verkeersveiligheid, kunnen er zware boetes of straffen volgen voor overtreders.

Meest voorkomende straffen en boetes

Rijden onder invloed van drugs
1
Positieve speekseltest
  • tijdelijk rijverbod van minimaal 12 uur
  • risico op onmiddellijke intrekking rijbewijs tot 6,5 maanden
Toestel politie speekseltest, drugstest
2
Speekselanalyse of bloedproef bevestigt positieve speekseltest
  • dagvaarding voor de politierechtbank
  • risico op: geldboete tot 16.000 euro, verval van het recht tot sturen (rijverbod) tot 5 jaar, tijdelijke immobilisering voertuig tot 5 jaar
toestel drugstest, speekseltest politie

Wist je dat over rijden en drugs?

Kan je voertuig verbeurd verklaard worden?

JA

  • 'Verbeurdverklaren' betekent dat je definitief het eigendomsrecht over je voertuig verliest. Als je voor de politierechtbank moet verschijnen voor rijden onder invloed van alcohol of drugs kan de rechter in sommige gevallen je voertuig verbeurd verklaren:
    • als hij een verval van het recht tot sturen van minstens 3 maanden uitspreekt
    • en als het voertuig eigendom is van de overtreder.
  • Als je een voertuig toevertrouwt aan iemand die duidelijk onder invloed is (alcohol en/of drugs), kan het voertuig zelfs verbeurdverklaard worden als het géén eigendom is van de overtreder.

Mag je een drugscontrole weigeren?

NEE, want

als je een speekseltest, speekselanalyse of bloedproef weigert zonder wettige reden, dan riskeer je ook zware straffen:

  • tijdelijk rijverbod van minimaal 12 uur
  • risico op onmiddellijke intrekking rijbewijs tot 6,5 maanden
  • dagvaarding voor de politierechtbank waar een rechter je straf bepaalt:
    risico op geldboete tot 16.000 euro, verval van het recht tot sturen (rijverbod) tot 5 jaar, tijdelijke immobilisering van je voertuig tot 5 jaar

Worden jonge chauffeurs zwaarder gestraft?

NEE, maar beginnende bestuurders wel

  • De leeftijd speelt geen rol in de strafmaat, maar wel het aantal jaren dat je je rijbewijs op zak hebt.
  • Heb je minder dan 2 jaar je rijbewijs B, dan word je gezien als een 'beginnende bestuurder'. Voor beginnende bestuurders gelden extra strenge straffen als ze rijden onder invloed van alcohol of drugs.
    • Je moet altijd voor de rechter verschijnen.

    • Je krijgt in elk geval een verval van het recht tot sturen opgelegd, dat is een rijverbod van minstens 8 dagen tot maximaal 5 jaar.

    • Om opnieuw te mogen rijden, moet je eerst een theorie- en/of praktijkexamen afleggen.

Krijg je een zwaardere straf als je een ongeval met gewonden of doden veroorzaakt?

JA

  • Als je onder invloed van drugs rijdt en een ongeval veroorzaakt waarbij gewonden of doden vallen, moet je altijd voor de rechtbank verschijnen.
  • De rechter kan in dat geval strengere straffen uitspreken en zelfs een gevangenisstraf opleggen.
  • Dat zijn verzwarende omstandigheden.

Word je zwaarder gestraft als je een tweede keer gepakt wordt voor rijden onder invoed van drugs?

JA

  • Recidivisten zijn bestuurders die herhaaldelijk dezelfde zware verkeersinbreuken plegen. Ze worden zwaarder gestraft. 
  • Word je binnen de 3 jaar opnieuw betrapt op rijden onder invloed van drugs, dan verdubbelt de geldboete op zijn minst en moet je opnieuw voor de politierechtbank verschijnen.
  • minimaal 3 maanden rijverbod 
  • Om opnieuw te mogen rijden, kan men je verplichten om eerst medische en psychologische proeven af te leggen en een theoretische en praktische proef.
  • In bepaalde gevallen kan de rechter zelfs een gevangenisstraf opleggen.

Mag je iemand die onder invloed van drugs is, een voertuig verlenen?

NEE

  • Je bent zelf ook strafbaar als je iemand anders die duidelijke tekenen vertoont van alcohol- of druggebruik, een voertuig verleent om te rijden of om een leerling-bestuurder te begeleiden.
  • Boetes kunnen oplopen van 1.600 tot 16.000 euro.
  • Risico op verval van het recht tot sturen en tijdelijk immobilisering van je voertuig.

Ben je zelf strafbaar als je iemand die onder invloed van drugs is, aanzet om te rijden?

JA

  • Je bent zelf ook strafbaar als je iemand die duidelijke tekenen vertoont van alcohol- of druggebruikaanzet of uitdaagt om te rijden of om een leerling-bestuurder te begeleiden.
  • Boetes kunnen oplopen van 1.600 tot 16.000 euro.
  • Risico op verval van het recht tot sturen en tijdelijk immobilisering van je voertuig.